class: center, middle # Sistemi za kontrolu verzija ## *Version Control Systems - VCS* .author[ [Igor Dejanović](http://igordejanovic.net/) ] .small[[Fakultet tehničkih nauka u Novom Sadu](http://ftn.uns.ac.rs/)] </br> .small[[Katedra za informatiku](http://informatika.ftn.uns.ac.rs/)] .created[08.12.2016 u 18:53] --- name: sadrzaj # Sadržaj - [Problemi, podela i osobine](#problemi) - [Centralizovani](#centralizovani) - [Distribuirani](#distribuirani) --- name: pregled class: center, middle # Problemi, podela i osobine --- layout: true .section[[Problemi](#sadrzaj)] --- ## Problem sa konkurentnim izmenama - Konkurentni razvoj podrazumeva da različiti ljudi menjaju iste resurse u isto vreme. - Kako očuvati sve izmene? Kako ih spojiti na konzistentan način? - Poseban problem – čuvanje istorije promena. --- ## Problem sa konkurentnim izmenama  .center[Mika i Žika preuzimaju fajl A iz deljenog repozitorijuma] --- ## Problem sa konkurentnim izmenama  .center[Mika vraća izmenjenu verziju fajla A] --- ## Problem sa konkurentnim izmenama  .center[Žika vraća izmenjenu verziju i preko Mikine] .center[Mikina izmena je izgubljena] --- ## Kontrola verzija - *Version Control* - Kontrola verzija (eng. *Version Control*) je opšti naziv za aktivnost praćenja promena i spajanja konkurentnih promena nad artifaktima od interesa za posmatranu aktivnost, uz očuvanje istorije. - U slučaju razvoja softvera artifakti koji su predmet praćenja mogu biti bilo koji digitalni sadržaji koji su deo softverskog projekta: modeli, programski kod, dokumentacija, konfiguracioni fajlovi, multimedijalni sadržaji i sl. - Predstavlja deo šire discipline pod nazivom upravljanje konfiguracijom softvera (eng. *Software Configuration Management* - SCM ). SCM je inženjerska disciplina koja omogućava kontrolisano praćenje i evoluciju softverskog proizvoda. --- ## Sistem za kontrolu verzija - Sistem za kontrolu verzija (*Version Control System - VCS*) upravlja promenama nad digitalnim artifaktima (najčešće fajlovima i folderima). - Daje *uvid u sve promene* koje su učinjene nad artifaktima koji su predmet kontrole verzija sa svim relevantnim metapodacima kao što su: - Ko je načinio promenu? - Kada je promena učinjena? - Šta je tom prilikom promenjeno i na koji način? - Nad kojom verzijom je promena učinjena, odnosno koje - promene su prethodile? - ... - Omogućava *vraćanje na verziju iz prošlosti* i kreiranje *alternativnih tokova* razvoja/varijanti. --- ## Modeli upravljanja konkurentnim promenama .medium[ - Pesimistički (*Lock-Modify-Unlock*) - Konkurentne izmene se izbegavaju zaključavanjem - Primena moguća samo kod centralizovanih sistema - Mane: - Smanjena "propusnost" sistema – posebno izraženo kod projekata sa većim brojem učesnika - Sindrom "otišao na ručak" - Optimistički (*Copy-Modify-Merge*) - Konkurentne promene se udružuju naknadno (operacija *Merge*). - Visoka propusnost – svaki učesnik može da ažurira proizvoljan artifakt. - Mane: - Konkurentne promene mogu biti u konfliktu što se razrešava prilikom operacije spajanja. - Kod proizvoljnih binarnih fajlova gde semantika sadržaja nije poznata alatu ovaj pristup ne može da se koristi. ] --- ## Osnovni koncepti - Promena (*Change/Delta/Patch*) - Skup promena (*ChangeSet*) - Repozitorijum - Radna stablo/kopija (*Working Tree/Copy*) --- ## Postojeće arhitekture .medium[ - Centralizovana ili client-server arhitektura. - Sva istorija je u repozitorijumu centralnog servera. Klijenti imaju samo tekuću verziju.  - Distribuirana ili peer-to-peer arhitektura. - Svaki klijent ima punu istoriju izmena.  ] --- ## Centralizovani sistemi za kontrolu verzija - Klijent-server arhitektura. - Prednosti: - Moguće je uspostaviti strožiju kontrolu. - Bolji uvid u tekuće stanje projekta. - Mane: - Sve promene se vide na centralnom serveru što obeshrabuje programere na eksperimentisanje. - Jedna tačka otkaza. - Lošija skalabilnost u poređenju sa distribuiranim. - Kod offline rada imamo pojavu velikih i nefokusiranih promena (*commit*-a). --- ## Distribuirani sistemi za kontrolu verzija .medium[ - Sistemi koji su implementirani u skladu sa distribuiranom arhitekturom (*peer-to-peer*) nazivaju se distribuiranim sistemima za kontrolu verzija (*Distributed Version Control Systems - DVCS*). - Prednosti: - Offline rad. Kreiranje manjih, fokusiranih promena/*commit*-a. - Jednostavno kreiranje repozitorijuma i eksperimentisanje. - Jednostavno grananje – svaki repozitorijum je grana razvoja. - Jednostavno kreiranje podtimova. - Jednostavno baziranje projekta na već postojećem (eng. *forking*). - Odlična skalabilnost – primer: linux kernel. - Nov način rada – društveno kodiranje (eng. *social coding*). Videti sajtove [github.com](https://github.com/), [gitlab.org](https://about.gitlab.com/) i [bitbucket.org](https://bitbucket.org/) ] --- ## Osnovne VCS operacije - *Clone* kod DVCS, *cteckout* kod centralizovanih – Kreiranje radne kopije. - *Commit* – Registrovanje nove promene. - *Update* – Preuzimanje tuđih promena - *Pull/Push* kod DVCS – Prijem/slanje promena iz/u udaljenih repozitorijuma. --- name: Centralizovani sistemi class: center, middle layout: false # Centralizovani sistemi --- layout: true .section[[Centralizovani](#sadrzaj)] --- ## Najpoznatiji predstavnici - Subversion – http://subversion.apache.org/ - CVS – http://savannah.nongnu.org/projects/cvs - Perforce – http://www.perforce.com/ --- ## Šta je Subversion? - Open-source centralizovani VCS sistem nastao kao zamena za vremešni CVS. - Repozitorijum u kojoj se čuva celokupna istorija projekta se nalazi na centralnom serveru. - Programeri pristupaju određenim verzijama projekta upotrebom SVN klijenata. - Postoji više klijenata u upotrebi: *svn*, *TortoiseSVN*, *Subclipse*, *Subversive*... - Svaki član tima može izabrati sa kojim će klijentom da radi. - Može koristiti i više klijenata ukoliko želi. --- ## Subversion arhitektura  .footer[ B. Collins-Sussman, B. W. Fitzpatrick, and C. M. Pilato, *Version Control with Subversion*, For Subversion 1.7. ] --- ## Model Subversion repozitorijuma .lcol[ - Repozitorijum je modelovan kao fajl sistem sa verzijama. - Početna verzija je 0 i fajl sistem je prazan. - Operacije nad fajl sistemom su ACID (*Atomicity-Consistency-Isolation-Durability*) operacije. - Svaka uspešna izmena fajl sistema uvećava verziju za 1. ] .rcol[  ] .footer[ B. Collins-Sussman, B. W. Fitzpatrick, and C. M. Pilato, *Version Control with Subversion*, For Subversion 1.7. ] --- name: Distribuirani sistemi za kontrolu verzija class: center, middle layout: false # Distribuirani sistemi za kontrolu verzija --- layout: true .section[[Distribuirani](#sadrzaj)] --- ## Distribuirani sistemi - najpoznatiji predstavnici - Git – http://git-scm.com/ - Mercurial – http://mercurial.selenic.com/ - Bazzar – http://bazaar.canonical.com/ --- ## DVCS repozitorijum  --- ## Komunikacija između repozitorijuma  --- ## Git - Razvoj započeo Linus Torvalds, u aprilu 2005. godine, posle promene politike licenciranja BitKeeper-a koji je do tada korišćen za razvoj linux kernela. - Izuzetno brz i skalabilan. - Pisan najvećim delom u C-u, ali su delovi pisani u Perl-u, bash-u itd. - Kriptografska autentifikacija istorije promena. - Problemi sa portom na Windows platformu. Ali to je sada manje-više rešeno. - Ne prati fajlove već sadržaj. Izmene se eksplicitno dodaju pre commit-a. - Repozitorijum je potrebno povremeno “očistiti”. --- ## Mercurial - Brz, skalabilan i portabilan. - Pisan najvećim delom u Python-u sa kritičnim delovima napisanim u C-u. - Jednostavan za korišćenje. Komande po uzoru na subversion. - Jedan izvšni fajl proširiv putem ekstenzija. - Repozitorijum je aditivne prirode. Nije promenjiv i nije potrebno čišćenje kao kod git-a. Veličina repozitorijuma je uvek minimalna. - Problematičan kod velikih fajlova. --- ## Bazaar - Za sada najsporiji od “velike trojke”. - Pisan najvećim delom u Python-u sa delovima napisanim u C-u. - Podržan od strane Canonical-a. - Direktna podrška za različite procese. - Praćenje naziva direktorijuma i fajlova. Jaka podrška za promene imena i premeštanje fajlova.